Η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας σχετικά με τη μορφή της συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών στη νέα στήριξη της Ελλάδας, είχε ως αποτέλεσμα να αγνοηθούν από τις αγορές σημαντικές πολιτικές αποφάσεις για μια συνολική λύση του προβλήματος δημόσιου χρέους στην Ευρωζώνη.
 |
| Την ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων που διαθέτουν οι ιδιώτες με άλλα μικρότερης αξίας και επιτοκίου, αλλά με ευρωπαϊκές εγγυήσεις για την αποπληρωμή τους, χαρακτήρισε ενδιαφέρουσα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. |
Το γεγονός ότι η αναταραχή στις αγορές συνεχίζεται αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες σύγκλισης έκτακτης Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης η οποία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, μπορεί να πραγματοποιηθεί την Παρασκευή το απόγευμα στις Βρυξέλλες.
Αγεφύρωτες διαφορές
Είναι προφανές ότι οι αγορές είχαν στραμμένη την προσοχή τους στο βραχυπρόθεσμο πρόβλημα, δηλαδή στη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών, η οποία θα ανοίξει και το δρόμο για την ολοκλήρωση του «πακέτου» της νέας στήριξης της Ελλάδας. Ομως, παρά τη μαραθώνια διάρκεια της συνεδρίασης (πάνω από 8 ώρες) του Γιούρογκρουπ, τη Δευτέρα το βράδυ στις Βρυξέλλες, δεν κατέστη δυνατόν να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης.
Οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν και τις επόμενες μέρες, ενώ στις δύο βασικές προτάσεις που υπάρχουν στο τραπέζι, δηλαδή τη γαλλική και τη γερμανική, προστίθενται τώρα και άλλες εναλλακτικές επιλογές, οι οποίες φαίνεται ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συμφωνία.
Αναφορικά με τη γερμανική πρόταση για μια στην ουσία υποχρεωτική συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στη νέα στήριξη, η οποία οδηγεί τη χώρα σε σίγουρη «επιλεκτική χρεοκοπία», μπορεί ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών, Γιάν κες Ντε Γιάγκερ, να δηλώνει ότι κερδίζει έδαφος μεταξύ των εταίρων, αλλά ακόμη και οι Γερμανοί αρχίζουν πλέον να παίρνουν αποστάσεις. Δεν την θέλει με κανένα τρόπο ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν-Κλόντ Τρισέ, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία διότι φοβούνται ότι θα προκληθεί πανικός στις αγορές και γενικότερη ανάφλεξη με απροσδιόριστες συνέπειες.
 |
| Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, δεν θέλει με κανέναν τρόπο μια «επιλεκτική χρεοκοπία» της Ελλάδας, την οποία υποστηρίζει ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών. |
Από την άλλη χάνει έδαφος και η γαλλική πρόταση για εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών γιατί κι αυτή θα οδηγήσει σύμφωνα με τους οίκους αξιολόγησης σε «επιλεκτική χρεοκοπία».
Το νέο στοιχείο που προέκυψε από τη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ και το οποίο μπορεί να δώσει και τη συνολική λύση στο πρόβλημα δημόσιου χρέους, έχει να κάνει με την εντυπωσιακή στροφή των χωρών του βορρά της Ευρωζώνης, πρωτίστως της Γερμανίας, στο θέμα της ευελιξίας του προσωρινού Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ).
Ευελιξία σημαίνει τη δυνατότητα του ΕΤΧΣ να προβαίνει άμεσα σε αγορές ομολόγων στη δευτερογενή αγορά ή έμμεσα δανείζοντας χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα προκειμένου να αγοράσουν ομόλογά τους σε χαμηλότερες τιμές της ονομαστικής τους αξίας μέχρι και 40%, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό δραστικά το χρέους τους. Μέχρι τώρα, το Βερολίνο και μαζί του η Χάγη και το Ελσίνκι απέρριπταν κατηγορηματικά μια τέτοια εξέλιξη, θεωρώντας ότι θα μπορούσε να πλήξει την πιστοληπτική δυνατότητά τους που είναι η καλύτερη της αγοράς (ΑΑΑ). Ωστόσο, φαίνεται ότι η αναταραχή στις αγορές και ο κίνδυνος διάλυσης της Ευρωζώνης τις οδήγησε σε δεύτερες σκέψεις.
Οπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Eurogroup θα εξεταστεί η παροχή «ευελιξίας» στο ΕΤΧΣ, ενώ ερωτηθείς σχετικά ο κ. Ρεν τόνισε ότι θα συζητηθούν όλες οι δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένης και αγοράς ομολόγων από το Ταμείο.
Την ιδέα αυτήν την είχαν ρίξει στο τραπέζι οι εκπρόσωποι των ιδιωτών επενδυτών στη διάρκεια των διαβουλεύσεων για τη συμμετοχή τους στη νέα στήριξη της Ελλάδας.
Ανταλλαγή
Χθες, ο πρόεδρος της γερμανικής τράπεζας Kommerzbank, Μάρτιν Μπλέσινγκ, πρότεινε την ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων που διαθέτουν οι ιδιώτες επενδυτές με νέες εκδόσεις διάρκειας 30 ετών και σε τιμή 30% χαμηλότερη της ονομαστικής τους αξίας με επιτόκιο 3,5%, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι η Ευρωζώνη θα εγγυηθεί την αποπληρωμή τους, μέσω του ΕΤΧΣ.
Με άλλα λόγια οι ιδιώτες θα είναι ικανοποιημένοι εάν εξασφαλίσουν την αποπληρωμή του 70% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, χαρακτήρισε την πρόταση ενδιαφέρουσα, ενώ πρόσθεσε πως θα εξεταστεί ταυτόχρονα με τις άλλες εναλλακτικές επιλογές.
Αντίθετος στην επιλεκτική χρεοκοπία ο Ευ. Βενιζέλος
| Συνέντευξη Τύπου του Αντιπροέδρου και υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου. |
Αντίθετος με τα ενδεχόμενο της επιλεκτικής χρεοκοπίας (selective default) ή του πιστωτικού επεισοδίου (credit event) εμφανίστηκε χθες ο υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, κάνοντας την εκτίμηση για ολοκλήρωση της λύσης - πακέτο για την Ελλάδα πριν από τα μέσα Αυγούστου.
Λίγες ώρες μετά την επιστροφή του από τις τελευταίες συνεδριάσεις του Eurogroup και του ECOFIΝ στις Βρυξέλλες, ο κ. Βενιζέλος σημείωσε ότι, ειδικά για το θέμα των ιδιωτών στην επιμήκυνση του χρέος, υπάρχουν σήμερα στο τραπέζι 36 διαφορετικά σενάρια. Τόνισε όμως ότι ο επικεφαλής της ειδικής ομάδας εργασίας που ασχολείται με το θέμα θα πρέπει να βρει λύση μέχρι και τα μέσα Αυγούστου και, πάντως, πριν από την αξιολόγηση για την εκταμίευση της 6ης δόσης που ξεκινά από την τρόικα στις 20 του επόμενου μήνα. «Η λύση αυτή δεν θα οδηγεί ούτε σε επιλεκτική χρεοκοπία ούτε σε πιστωτικό επεισόδιο» είπε ο υπουργός.
Σε ό,τι αφορά την αντίδραση των τριών μεγάλων οίκων αξιολόγησης απέναντι στην Ελλάδα τόνισε ότι δεν θα πρέπει να τρομάζει η ελεγχόμενη χρεοκοπία με την οποία μας απειλούν, αφού κάτι τέτοιο είναι η αντίληψη των ίδιων των οίκων για την κατάσταση της Ελλάδας και όχι η πραγματικότητα.
Δικαιολόγησε επίσης το σκεπτικισμό που αναπτύσσεται από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, λέγοντας ότι στην Ευρώπη υπάρχουν εταίροι μας με κυβερνήσεις συνεργασίας ή βρίσκονται σε περίοδο εκλογών. Μεταφέροντας την εμπειρία του όμως από τις συνόδους των υπουργών Οικονομικών τόνισε ότι η Ευρώπη στη μεγάλη της πλειονότητα είναι έτοιμη να εκφράσει την αλληλεγγύη της είτε μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας EFSF είτε μέσω της του διαδόχου του, Μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) τα οποία χρηματοδοτούνται με χρήματα των φορολογουμένων των κρατών μελών.
Μάλιστα σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο έκδοσης ευρωομολόγου, ο υπουργός Οικονομικών απάντησε ότι ήδη μέσω ειδικών ευρωομολόγων που έχουν εκδοθεί από το EFSF έχουν χρηματοδοτηθεί η Πορτογαλία και η Ιρλανδία.
Τόνισε όμως ότι βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της λύσης είναι η απόλυτη επιτυχία στους στόχους του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού σχεδίου, η ψήφιση του οποίου -σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών- βελτίωσε σημαντικά το διεθνές περιβάλλον για την Ελλάδα. Με την ευκαιρία κάλεσε άλλη μια φορά την αξιωματική αντιπολίτευση σε κοινή διαπραγμάτευση των όρων του οικονομικού προγράμματος.
Δέσμευση για αύξηση πόρων
Σημαντική είναι επίσης η δέσμευση του Eurogroup να εξετάσει μια νέα αύξηση των πόρων του ΕΤΧΣ, το οποίο μπορεί να δανειστεί σήμερα από τις αγορές μέχρι 400 δισ. ευρώ, ποσό που δεν θεωρείται αρκετό για την αντιμετώπιση μιας συστημικής κρίσης, δηλαδή το ενδεχόμενο μεγάλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία να χρειαστούν στήριξη.
Αναφορικά με την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, το Eurogroup προαναγγέλλει νέα επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των υφιστάμενων δανείων, και τη σημαντικότερο την περαιτέρω μείωση των επιτοκίων δανεισμού.
Στις νέες εξελίξεις που διαμορφώνονται αναφέρθηκε χθες και ο επίτροπος, Ολι Ρεν, τονίζοντας ότι η βασική πρόκληση σήμερα είναι ο περιορισμός της κρίσης δημόσιου χρέους. «Γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε σε κρίσιμη φάση της κρίσης, κάτι που καθιστά αναγκαία την αντιμετώπιση του συστημικού κινδύνου», επισήμανε ο Φινλανδός Επίτροπος, προσθέτοντας ότι η ανακοίνωση του Eurogroup κινείται προς την κατεύθυνση αυτή.
Μάλιστα έκανε ιδιαίτερη μνεία στο ρόλο που θα κληθεί να παίξει το ΕΤΧΣ, ενώ σημείωσε τις δεσμεύσεις για τη Ελλάδα (μείωση επιτοκίων, επιμήκυνση αποπληρωμής χρέους), τονίζοντας ότι «εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση της μείωσης του κόστους εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους».
